Winter Has Come اثر رامین جوادی

 یک دهه پیش‌ازاین شاید اگر نام رامین جوادی را از کسی می‌پرسیدیم تعداد انگشت‌شماری را می‌یافتیم که با این آهنگ‌ساز و آثارش آشنا باشند. امروزه اما نام رامین جوادی با نام یکی از موفق‌ترین سریال‌های معاصر گره‌خورده است. رامین جوادی آهنگ‌ساز موفق سریال گیم آف ترونز برای ساختن قطعات این سریال طولانی و پر مخاطب نه‌تنها جوایز بین‌المللی و معتبر بسیاری کسب کرده؛ بلکه شنوندگان بسیاری در جهان موسیقی را در زمره طرفداران خود قرار داده است.
اهمیت و موفقیت کار جوادی آنجا مشخص می‌شود که بسیاری از سکانس‌های این سریال با قطعات موسیقی آن عجین شده برای مثال نمی‌توان سکانس عروسی خونین را بدون موسیقی بی‌نظیر آن به‌خاطر آورد. یکی از قطعات موفق و معروف این سریال قطعه winter has come هست که همراه با فصل ۶ این سریال در سال ۲۰۱۶ منتشر گشته است. این قطعه به سکانسی مربوط است که چندین خاندان به جان اسنو اعلام وفاداری می‌کنند و او را پادشاه شمالی می‌نامند. شاید تا همین‌جا نیز کمی ماجرا واضح شده باشد. همان‌طور که تصور می‌شود این قطعه می‌بایست حالتی حماسی و قهرمانی داشته باشد.
رامین جوادی قطعه را در سی بمل نوشته و ضرباهنگ آن چهارچهارم است. ضرباهنگ ۴/۴ را می‌توان با کوبشی ریتمی همراه دانست. باتوجه‌به لحن حماسی قطعه استفاده از این ضرباهنگ بسیار مناسب به نظر می‌رسد. علاوه بر آنکه کوبش‌های این ضرباهنگ این اثر را حماسی‌تر می‌کند و از سوی دیگر ریتم منظم و منقطع آن بسیار همراه‌کننده و البته نفس‌گیر است.
در اجرای این قطعه سازهای ویولن‌سل، ویولن، وایولا و با کنتراباس به‌عنوان سازهای اصلی استفاده شده‌اند. قطعه با نوای ویولن‌سل و ملودی ویولن آغاز می‌شود این آغاز بسیار کند و حالتی احساسی دارد نوای ویولن کمی غم‌انگیز از صدای بم پس‌زمینه نوید اتفاق تازه‌تری می‌دهد. رفته‌رفته از غم صدا کاسته می‌شود، صداهای زیر محو می‌شوند صداهای بم اوج می‌گیرند، کنترباس نقش پررنگی پیدا می‌کند و با کوبه‌های سازهای کوبه‌ای قطعه از میانه طول خود ادامه پیدا می‌کند نوای زیر ویولن در کنار بمی صدای ویولن‌سل‌ها که در گوشه و کناری قطعه حضور دارند با اوج‌گرفتن قطعه در آغاز یک دقیقه پایانی اوج می‌گیرد این بخش که نقطه اوج اثر است با صدای کشیده و مضطرب ویولن حالتی موقتی معلق و بی‌انتها دارد که تصویری از حماسه‌ای نوظهور و رویشی تازه را روایت می‌کند. این رویش تصویری از حماسی‌ترین بخش این قطعه است.
در پایان‌بندی اثر سازهای کوبه‌ای خارج می‌شوند و قطعه با نت‌های کشیده و ویولن‌سل که ناتمام به نظر می‌آید به انجام می‌رسد. این یک پایان‌بندی باز برای این قطعه است، تصویر آینده حماسه‌ای که نمی‌دانیم چیست، یک حماسه بی‌انتها و ادامه‌دار.

 در افسانه‌های قدیمی خراسانی طرقه پرنده‌ای است که قصد پرواز تا رسیدن به خورشید را دارد و برای آن که از سوختن در امان باشد باید هزار نام از خدا را حفظ کند و در طول مسیر پرواز تا خورشید این هزار نام را به زبان بیاورد. طبق این افسانه در لحظه رسیدن به خورشید طرقه نام هزارم را از یاد می‌برد و در آتش خورشید می‌سوزد. با این مقدمه به استقبال قطعه‌ای به نام همین پرنده از کیهان کلهر خواهیم رفت که نخستین‌بار در سال ۱۹۹۹ منتشر گشت. این قطعه در دو آلبوم شب سکوت کویر و شهر خاموش منتشر شد. این اثر یک قطعه دو نوازی سه‌تار است که یکی از احساسی‌ترین قطعاتی به شمار می‌رود که توسط کلهر ساخته شده این قطعه باریتم نسبتاً سریع آغاز می‌شود و در همان آغاز رگه‌های موسیقی فولکلور خراسان را می‌توان در این قطعه یافت. نواختن سه‌تار به‌صورت سینوسی و فواصل کوتاه افزایش و کاهش می‌یابد. در میانه اثر ملودی تغییر می‌کند و از نوای مکرر قبلی خبری نیست. در واقع همین بخش از این قطعه نقطه اوج آن نیز به شمار می‌رود که با سرعت زیاد سه‌تار همراه است. این لحظه را باید لحظه پرشکوه و سلامت سفر ترقه در رسیدن و نزدیک‌شدن به خورشید دانست که لحنی حماسی و شرقی دارد. حماسه‌ای که در خود معنویت نیز می‌یابد و از سفرهای ماجراجویانه و دلنشینی حکایت دارد که مانند یک سیر معنوی است. این اوج که پر زدن طرقه در بلندای نزدیک به خورشید است تقریباً تا پایان قطعه به طول می‌انجامد و قطعه در یک سکوت چند لحظه‌ای درست مانند لحظه فراموشی نام هزارم از خاطر ترقه و پس از دو ضربه تکراری همراه با مرگ و سوختن ناگهانی ترقه به پایان می‌رسد. این اثر در عین غم‌انگیز بودن با لحنی بسیار شورانگیز نواخته و اجرا شده است. درواقع در طول قطعه نیز حرکت و سفر طرقه بسیار پررنگ‌تر از لحظه مرگ و پایانش اهمیت دارد. این قطعه در گام ضربی ۴ چهارم نوشته شده است که با فرم و روایت نیز بسیار همخوانی دارد. این اثر در مایه دشتی موسیقی کلاسیک ایرانی و کوک دو سل لا ر اجرا شده است و با تکرارهای پیاپی، تغییرات ریتم و فرم نیمه کلاسیک و نیمه فولکلور خود موفقیت خود را پیش از انتشار تضمین کرده بود. طرقه که یکی از حس برانگیزترین قطعات ساخته شده توسط کلهر است، به‌سرعت جای خودش را در میان شنوندگانش نیز یافت.